Zenobialezing 2022: Scheiden of verbinden: over grenzen in de antieke wereld tussen Oost en West
door Prof. dr. Daniëlle Slootjes
Op 25 januari zal Prof. dr. Daniëlle Slootjes (Universiteit van Amsterdam) de Zevende Zenobialezing verzorgen in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. In deze lezing bespreekt zij hoe ons denken over verschillende soorten grenzen in de antieke wereld ons zowel vooruit heeft geholpen als in de weg staat in het begrijpen van oude beschavingen.
Onze moderne geschiedschrijving van de volken en gemeenschappen rondom de Middellandse Zee in de Oudheid wordt gekenmerkt door het gebruik van verschillende soorten ‘grenzen’, die al dan niet in de Oudheid zelf ook werden gebruikt. Dat begint bijvoorbeeld al met onze traditionele chronologische indeling in periodes, van het Oude Nabije Oosten, Griekenland, de hellenistische wereld tot en met het Romeinse en Byzantijnse rijk. Geografische en fysieke grenzen helpen ons om verschillende politiek afgebakende territoria weer te geven op lokaal, regionaal, provinciaal of zelfs rijksniveau. Categorisatie van mensen aan de hand van sociale klassen, gender, of status leggen de sociale structuren van de verschillende samenlevingen bloot.
Kortom, ‘grenzen’ zijn overal. Grenzen geven ons houvast in het kijken naar het verleden en heden. Grenzen zijn inclusief en exclusief tegelijkertijd. Hoewel het gebruik van het concept ‘grenzen’ in de historische analyses van de Oudheid vaak wordt gebruikt om die wereld voor ons te verhelderen, belemmert het concept ons tegelijkertijd. Deze lezing laat zien op welke wijze het gebruik van grenzen, met name die tussen Oost en West, onze inzichten in de antieke wereld niet alleen heeft verscherpt, maar tegelijkertijd ook blind heeft gemaakt voor een historische realiteit waarin deze tweedeling niet of nauwelijks bestond.
Voorafgaand aan de Zenobialezing (19:30-20:00 uur) zal het achtste deel uit de Zenobiareeks gepresenteerd worden: Xerxes' droom: De lange schaduw van zijn Griekse veldtocht, geredigeerd door Mathieu de Bakker en Janric van Rookhuijzen.
Op 25 januari zal Prof. dr. Daniëlle Slootjes (Universiteit van Amsterdam) de Zevende Zenobialezing verzorgen in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. In deze lezing bespreekt zij hoe ons denken over verschillende soorten grenzen in de antieke wereld ons zowel vooruit heeft geholpen als in de weg staat in het begrijpen van oude beschavingen.
Onze moderne geschiedschrijving van de volken en gemeenschappen rondom de Middellandse Zee in de Oudheid wordt gekenmerkt door het gebruik van verschillende soorten ‘grenzen’, die al dan niet in de Oudheid zelf ook werden gebruikt. Dat begint bijvoorbeeld al met onze traditionele chronologische indeling in periodes, van het Oude Nabije Oosten, Griekenland, de hellenistische wereld tot en met het Romeinse en Byzantijnse rijk. Geografische en fysieke grenzen helpen ons om verschillende politiek afgebakende territoria weer te geven op lokaal, regionaal, provinciaal of zelfs rijksniveau. Categorisatie van mensen aan de hand van sociale klassen, gender, of status leggen de sociale structuren van de verschillende samenlevingen bloot.
Kortom, ‘grenzen’ zijn overal. Grenzen geven ons houvast in het kijken naar het verleden en heden. Grenzen zijn inclusief en exclusief tegelijkertijd. Hoewel het gebruik van het concept ‘grenzen’ in de historische analyses van de Oudheid vaak wordt gebruikt om die wereld voor ons te verhelderen, belemmert het concept ons tegelijkertijd. Deze lezing laat zien op welke wijze het gebruik van grenzen, met name die tussen Oost en West, onze inzichten in de antieke wereld niet alleen heeft verscherpt, maar tegelijkertijd ook blind heeft gemaakt voor een historische realiteit waarin deze tweedeling niet of nauwelijks bestond.
Voorafgaand aan de Zenobialezing (19:30-20:00 uur) zal het achtste deel uit de Zenobiareeks gepresenteerd worden: Xerxes' droom: De lange schaduw van zijn Griekse veldtocht, geredigeerd door Mathieu de Bakker en Janric van Rookhuijzen.
