Topstukkenlezingen najaar 2022
Zondag 14 september 2022: Annemarieke Willemsen over de Vikingschat van Westerklief
Op deze zondagmiddag vertelt Annemarieke Willemsen, conservator collectie Middeleeuwen, over de Vikingschat van Westerklief, een pot met zilveren kostbaarheden die in 1995 werd gevonden op het voormalige eiland Wieringen. Ze bekijkt de schat in de context van de Vikingtijd in Nederland. Via de chat kunt u vragen stellen, die na afloop van de lezing worden beantwoord.
De Vikingschat van Westerklief
‘Westerklief I’ is een rijke zilverschat van rond 850 na Chr. De schat is in 1995 gevonden met een metaaldetector op Wieringen, daarna opgegraven en door het Rijksmuseum van Oudheden aangekocht. In een potje was ruim anderhalve kilo zilver begraven: armbanden, een halsketting, zilverbaren, hangers en munten. De samenstelling van de schat, de stijl van de sieraden en de datering van de munten geven aan dat dit het kapitaal van een Viking was, die zich voor korte of langere tijd in West-Friesland had gevestigd.
Zondag 25 september 2022: Ruurd Halbertsma over de helm van Athena
Op deze zondagmiddag vertelt Ruurd Halbertsma, conservator collectie Klassieke wereld, over een Griekse vaas waarop twee godinnen staan geschilderd: Athena en Nikè. Wat is de samenhang tussen deze twee afbeeldingen? Via de chat kunt u vragen stellen, die na afloop van de lezing worden beantwoord.
De helm van Athena
Een van de mooiste Griekse vazen van het Rijksmuseum van Oudheden is al sinds 1839 in de collectie: een Attische amfoor, met op de voorzijde een afbeelding van de godin Athena. Zij is in vol ornaat afgebeeld, als een gewapende godin van de strijd. Op de keerzijde van de vaas is een andere godheid te zien, Nikè, de godin van de overwinning. In zijn lezing gaat Ruurd Halbertsma dieper in op de samenhang tussen de twee afbeeldingen. Hebben deze te maken met een militair conflict uit de vijfde eeuw v.Chr.? En met het logo van de Universiteit Leiden?
Zondag 16 oktober 2022: Marein Meijer over de mummiekisten van Petisis
Op deze zondagmiddag vertelt Marein Meijer, assistent-conservator collectie Egypte, over de mummiekisten van Petisis, deurwachter in de tempel van de god Amon. Petisis werd begraven in een set van drie in elkaar passende kisten. Welke afbeeldingen en teksten zijn daar op te zien? Via de chat kunt u vragen stellen, die na afloop van de lezing worden beantwoord.
De mummiekisten van Petisis
Met de aankoop van de grote verzameling van D’Anasastasi in 1829, kwamen ook de mummiekisten van Petisis naar het Rijksmuseum van Oudheden. Petisis was deurwachter in de tempel van de god Amon. Hij werd begraven in een set van drie in elkaar passende mummiekisten. Petisis leefde in de 25e dynastie (ca. 722-655 v.Chr.) en zijn mummiekisten zijn kenmerkend voor deze periode, met een sober gedecoreerde middenkist en een binnenkist die juist bont beschilderd werd. Hoe past deze set in de algemene ontwikkeling van de mummiekisten in het oude Egypte? En welke afbeeldingen en teksten zijn te zien op de mummiekisten van Petisis?
Zondag 30 oktober 2022: David Kertai over het stenen beeld van een biddende Soemerische priester
Op deze zondagmiddag vertelt David Kertai, conservator Collectie oude Nabije Oosten, over het stenen beeld van een biddende Soemerische priester. Bont geschilderd en waarschijnlijk ingelegd met helblauwe ogen, komt dit beeld uit Soemer, een oud rijk in Zuid-Irak. David Kertai vertelt u over de veranderende blik op dit beeld in de loop der jaren. Via de chat, kunt u vragen stellen die na afloop van de lezing beantwoord zullen worden.
Een hypnotiserende priester
Deze kaalgeschoren priester stond zo’n 4500 jaar geleden opgesteld in een tempel ten oosten van Bagdad. Het geldt als één van de weinige goed bewaarde exemplaren tussen bijna 550 bekende Soemerische sculpturen. Daar werd het in 1928 teruggevonden tijdens illegale graafwerkzaamheden. Bij daaropvolgende archeologische opgravingen werden echter vergelijkbare beelden gevonden. Deze opgravingen stonden onder leiding van Henri Frankfort, Nederlands belangrijkste archeoloog en kunsthistoricus van het Oude Nabije Oosten. De beelden werden op een opportuun moment gevonden omdat ze met hun grote ogen en abstracte vorm prima pasten bij de Moderne kunst uit de jaren ’30. Frankfort speelde een belangrijke rol in het populariseren van deze beelden.
Zondag 20 november: Jasper de Bruin over terra sigillate uit Vechten
Op deze zondagmiddag vertelt Jasper de Bruin, conservator collectie Nederland in de Romeinse tijd, over terra sigillata, het porselein uit de oudheid. In het Utrechtse fort Vechten hebben de Romeinen veel van dit rode, glanzende aardewerk achtergelaten. Via de chat kunt u vragen stellen, die na afloop van de lezing worden beantwoord.
Het porselein van de oudheid
Aan het begin van de jaartelling bracht het Romeinse leger iets nieuws met zich mee naar de Lage Landen: aardewerk dat op de draaischijf was gemaakt. Vóór die tijd werden alle potten ter plaatse met de hand gekleid. Binnen het Romeinse aardewerk valt de terra sigillata op. Dit rode, glanzende aardewerk wordt ook wel het porselein van de oudheid genoemd. Het bevatte fraaie, regelmatige versieringen en was voorzien van stempels van de fabrikant (terra sigillata betekent ‘gestempelde aarde’).
Terra sigillata uit Vechten
Terra sigillata werd op industriële schaal vervaardigd in ateliers in Italië, Frankrijk en Duitsland en was mateloos populair onder het Romeinse leger. Vandaar ook dat archeologen dit aardewerk vaak in Romeinse legerkampen hebben gevonden, zoals in Vechten, bij Utrecht. Vechten werd al vroeg gesticht: rond het begin van de jaartelling. Het was niet alleen een buitengewoon groot fort, maar ook een belangrijke handelsplaats. Daarom is er enorm veel terra sigillata gevonden.
Tentoonstelling over Vechten
In deze topstukkenlezing vertelt Jasper de Bruin wat terra sigillata precies is en hoe het bestudeerd kan worden. Ook licht hij een tipje van de sluier op van de RMO-tentoonstelling over het Romeinse fort in Vechten, die in juni 2023 zal openen.
Zondag 11 december 2022: Lara Weis over Hatiay, meester van geheimen
Op deze zondagmiddag vertelt Lara Weiss, conservator collectie Egypte, over de kapel van Hatiay. Wat weten we over Hatiay, een Egyptische hoge ambtenaar uit 1300 v.Chr., die onder andere de titel ‘meester van geheimen’ droeg? Via de chat kunt u vragen stellen, die na afloop van de lezing worden beantwoord.
Hatiay, meester van geheimen
De Egyptenaar Hatiay droeg onder andere de titel ‘meester van geheimen’. Wat hield zijn werk precies in, welke geheimen kende Hatiay en wat zegt dat over zijn beleving van de oud-Egyptische religie? En wat weten we nog meer over deze hoge ambtenaar die in het de periode van het Nieuwe Rijk leefde, rond 1300 v.Chr.? Hatiay was in dienst van Maya, van wie het beroemde zitbeeld uit de collectie van het Rijksmuseum van Oudheden is. Waarschijnlijk is Hatiay ook in Maya’s graf in Sakkara afgebeeld. Hij heeft echter ook op andere plaatsen zijn stempel achtergelaten. Wellicht is zelfs zijn woonhuis bewaard gebleven.
Zondag 14 september 2022: Annemarieke Willemsen over de Vikingschat van Westerklief
Op deze zondagmiddag vertelt Annemarieke Willemsen, conservator collectie Middeleeuwen, over de Vikingschat van Westerklief, een pot met zilveren kostbaarheden die in 1995 werd gevonden op het voormalige eiland Wieringen. Ze bekijkt de schat in de context van de Vikingtijd in Nederland. Via de chat kunt u vragen stellen, die na afloop van de lezing worden beantwoord.
De Vikingschat van Westerklief
‘Westerklief I’ is een rijke zilverschat van rond 850 na Chr. De schat is in 1995 gevonden met een metaaldetector op Wieringen, daarna opgegraven en door het Rijksmuseum van Oudheden aangekocht. In een potje was ruim anderhalve kilo zilver begraven: armbanden, een halsketting, zilverbaren, hangers en munten. De samenstelling van de schat, de stijl van de sieraden en de datering van de munten geven aan dat dit het kapitaal van een Viking was, die zich voor korte of langere tijd in West-Friesland had gevestigd.
Zondag 25 september 2022: Ruurd Halbertsma over de helm van Athena
Op deze zondagmiddag vertelt Ruurd Halbertsma, conservator collectie Klassieke wereld, over een Griekse vaas waarop twee godinnen staan geschilderd: Athena en Nikè. Wat is de samenhang tussen deze twee afbeeldingen? Via de chat kunt u vragen stellen, die na afloop van de lezing worden beantwoord.
De helm van Athena
Een van de mooiste Griekse vazen van het Rijksmuseum van Oudheden is al sinds 1839 in de collectie: een Attische amfoor, met op de voorzijde een afbeelding van de godin Athena. Zij is in vol ornaat afgebeeld, als een gewapende godin van de strijd. Op de keerzijde van de vaas is een andere godheid te zien, Nikè, de godin van de overwinning. In zijn lezing gaat Ruurd Halbertsma dieper in op de samenhang tussen de twee afbeeldingen. Hebben deze te maken met een militair conflict uit de vijfde eeuw v.Chr.? En met het logo van de Universiteit Leiden?
Zondag 16 oktober 2022: Marein Meijer over de mummiekisten van Petisis
Op deze zondagmiddag vertelt Marein Meijer, assistent-conservator collectie Egypte, over de mummiekisten van Petisis, deurwachter in de tempel van de god Amon. Petisis werd begraven in een set van drie in elkaar passende kisten. Welke afbeeldingen en teksten zijn daar op te zien? Via de chat kunt u vragen stellen, die na afloop van de lezing worden beantwoord.
De mummiekisten van Petisis
Met de aankoop van de grote verzameling van D’Anasastasi in 1829, kwamen ook de mummiekisten van Petisis naar het Rijksmuseum van Oudheden. Petisis was deurwachter in de tempel van de god Amon. Hij werd begraven in een set van drie in elkaar passende mummiekisten. Petisis leefde in de 25e dynastie (ca. 722-655 v.Chr.) en zijn mummiekisten zijn kenmerkend voor deze periode, met een sober gedecoreerde middenkist en een binnenkist die juist bont beschilderd werd. Hoe past deze set in de algemene ontwikkeling van de mummiekisten in het oude Egypte? En welke afbeeldingen en teksten zijn te zien op de mummiekisten van Petisis?
Zondag 30 oktober 2022: David Kertai over het stenen beeld van een biddende Soemerische priester
Op deze zondagmiddag vertelt David Kertai, conservator Collectie oude Nabije Oosten, over het stenen beeld van een biddende Soemerische priester. Bont geschilderd en waarschijnlijk ingelegd met helblauwe ogen, komt dit beeld uit Soemer, een oud rijk in Zuid-Irak. David Kertai vertelt u over de veranderende blik op dit beeld in de loop der jaren. Via de chat, kunt u vragen stellen die na afloop van de lezing beantwoord zullen worden.
Een hypnotiserende priester
Deze kaalgeschoren priester stond zo’n 4500 jaar geleden opgesteld in een tempel ten oosten van Bagdad. Het geldt als één van de weinige goed bewaarde exemplaren tussen bijna 550 bekende Soemerische sculpturen. Daar werd het in 1928 teruggevonden tijdens illegale graafwerkzaamheden. Bij daaropvolgende archeologische opgravingen werden echter vergelijkbare beelden gevonden. Deze opgravingen stonden onder leiding van Henri Frankfort, Nederlands belangrijkste archeoloog en kunsthistoricus van het Oude Nabije Oosten. De beelden werden op een opportuun moment gevonden omdat ze met hun grote ogen en abstracte vorm prima pasten bij de Moderne kunst uit de jaren ’30. Frankfort speelde een belangrijke rol in het populariseren van deze beelden.
Zondag 20 november: Jasper de Bruin over terra sigillate uit Vechten
Op deze zondagmiddag vertelt Jasper de Bruin, conservator collectie Nederland in de Romeinse tijd, over terra sigillata, het porselein uit de oudheid. In het Utrechtse fort Vechten hebben de Romeinen veel van dit rode, glanzende aardewerk achtergelaten. Via de chat kunt u vragen stellen, die na afloop van de lezing worden beantwoord.
Het porselein van de oudheid
Aan het begin van de jaartelling bracht het Romeinse leger iets nieuws met zich mee naar de Lage Landen: aardewerk dat op de draaischijf was gemaakt. Vóór die tijd werden alle potten ter plaatse met de hand gekleid. Binnen het Romeinse aardewerk valt de terra sigillata op. Dit rode, glanzende aardewerk wordt ook wel het porselein van de oudheid genoemd. Het bevatte fraaie, regelmatige versieringen en was voorzien van stempels van de fabrikant (terra sigillata betekent ‘gestempelde aarde’).
Terra sigillata uit Vechten
Terra sigillata werd op industriële schaal vervaardigd in ateliers in Italië, Frankrijk en Duitsland en was mateloos populair onder het Romeinse leger. Vandaar ook dat archeologen dit aardewerk vaak in Romeinse legerkampen hebben gevonden, zoals in Vechten, bij Utrecht. Vechten werd al vroeg gesticht: rond het begin van de jaartelling. Het was niet alleen een buitengewoon groot fort, maar ook een belangrijke handelsplaats. Daarom is er enorm veel terra sigillata gevonden.
Tentoonstelling over Vechten
In deze topstukkenlezing vertelt Jasper de Bruin wat terra sigillata precies is en hoe het bestudeerd kan worden. Ook licht hij een tipje van de sluier op van de RMO-tentoonstelling over het Romeinse fort in Vechten, die in juni 2023 zal openen.
Zondag 11 december 2022: Lara Weis over Hatiay, meester van geheimen
Op deze zondagmiddag vertelt Lara Weiss, conservator collectie Egypte, over de kapel van Hatiay. Wat weten we over Hatiay, een Egyptische hoge ambtenaar uit 1300 v.Chr., die onder andere de titel ‘meester van geheimen’ droeg? Via de chat kunt u vragen stellen, die na afloop van de lezing worden beantwoord.
De Egyptenaar Hatiay droeg onder andere de titel ‘meester van geheimen’. Wat hield zijn werk precies in, welke geheimen kende Hatiay en wat zegt dat over zijn beleving van de oud-Egyptische religie? En wat weten we nog meer over deze hoge ambtenaar die in het de periode van het Nieuwe Rijk leefde, rond 1300 v.Chr.? Hatiay was in dienst van Maya, van wie het beroemde zitbeeld uit de collectie van het Rijksmuseum van Oudheden is. Waarschijnlijk is Hatiay ook in Maya’s graf in Sakkara afgebeeld. Hij heeft echter ook op andere plaatsen zijn stempel achtergelaten. Wellicht is zelfs zijn woonhuis bewaard gebleven.
