Oog op de Oudheid 2021
Oog op de Oudheid is een jaarlijkse serie presentaties en -discussies over de bestudering van de oudheid, georganiseerd door het Rijksmuseum van Oudheden. Want de wereld van de Romeinen, Grieken, Kelten, Egyptenaren, Joden en Mesopotamiërs is fascinerend, maar de bestudering daarvan is dat eveneens. Onder het motto ‘geen weetjes maar wetenschap’ hoort u vier avonden lang wat onderzoekers nu eigenlijk doen – dit jaar via livestreams. In 2021 is Oog op de Oudheid gewijd aan het thema controverse.
Dinsdag 30 maart: Oog op de ander: een disclaimer vooraf
Trigger warnings zijn de waarschuwingen waarmee mensen krijgen aangegeven dat wat ze zullen zien of lezen schokkend kan zijn. Zijn zulke disclaimers, als het gaat om thema’s als verkrachting of moord in de Oudheid, nodig of niet? Ethische vragen verplichten musea zorgvuldig na te denken over het al dan niet tonen van menselijke resten. Of zijn we te gevoelig? De twee sprekers, oudhistorica Kim Beerden en Annemarieke Willemsen, conservator in het Rijksmuseum van Oudheden, bespreken dit spanningsveld.
Dinsdag 6 april: Oog op je collega: archeologie en geschiedenis
Archeologen en historici houden zich allebei bezig met het verleden, maar de eerste groep baseert zich op materiële resten en de tweede groep haalt inzichten uit geschreven teksten. Dat kan leiden tot interessante tegenstellingen, zoals in het geval van het Bijbelse Nabije Oosten, waar de teksten iets anders suggereren dan de vondsten. Het bewijs is dan asymmetrisch. Bij Romeins Nederland vullen de categorieën elkaar aan en is het bewijs complementair. Of is het complexer? De archeologen Margreet Steiner en Nico Roymans tonen de afwegingen.
Dinsdag 13 april: Oog op het publiek: wetenschap en journalistiek
Oudheidkundig onderzoek is pas af als de resultaten zijn overgedragen aan de burger. We financieren de wetenschap immers om er als samenleving verstandiger van te worden. Maar laten de universiteiten hun voorlichting wel voldoende meegroeien met het steeds hoger opgeleid publiek? Beperken classici hun voorlichting niet te zeer tot het gymnasium? Leggen journalisten, op zoek naar nieuws, het rustige proces van gestage oudheidkundige kenniswinst wel goed uit? Waarop haken zij aan of juist af, en waarom? Wetenschapsjournalist Theo Toebosch en archeoloog Karen Jeneson (Thermenmuseum) leggen de dilemma’s uit.
Dinsdag 20 april: Oog op het einde: de Aeneïs van Vergilius
Het slot van Vergilius’ Aeneis is een van de meest bediscussieerde passages uit de Latijnse literatuur. Daarnaast is het debat over deze fascinerende slotscène sterk verweven met historische ontwikkelingen in de twintigste eeuw. Classici Lidewij van Gils en Jörn Soerink bieden ieder een eigen perspectief op deze bijzonder controversiële passage.
Dinsdag 30 maart: Oog op de ander: een disclaimer vooraf
Trigger warnings zijn de waarschuwingen waarmee mensen krijgen aangegeven dat wat ze zullen zien of lezen schokkend kan zijn. Zijn zulke disclaimers, als het gaat om thema’s als verkrachting of moord in de Oudheid, nodig of niet? Ethische vragen verplichten musea zorgvuldig na te denken over het al dan niet tonen van menselijke resten. Of zijn we te gevoelig? De twee sprekers, oudhistorica Kim Beerden en Annemarieke Willemsen, conservator in het Rijksmuseum van Oudheden, bespreken dit spanningsveld.
Dinsdag 6 april: Oog op je collega: archeologie en geschiedenis
Archeologen en historici houden zich allebei bezig met het verleden, maar de eerste groep baseert zich op materiële resten en de tweede groep haalt inzichten uit geschreven teksten. Dat kan leiden tot interessante tegenstellingen, zoals in het geval van het Bijbelse Nabije Oosten, waar de teksten iets anders suggereren dan de vondsten. Het bewijs is dan asymmetrisch. Bij Romeins Nederland vullen de categorieën elkaar aan en is het bewijs complementair. Of is het complexer? De archeologen Margreet Steiner en Nico Roymans tonen de afwegingen.
Dinsdag 13 april: Oog op het publiek: wetenschap en journalistiek
Oudheidkundig onderzoek is pas af als de resultaten zijn overgedragen aan de burger. We financieren de wetenschap immers om er als samenleving verstandiger van te worden. Maar laten de universiteiten hun voorlichting wel voldoende meegroeien met het steeds hoger opgeleid publiek? Beperken classici hun voorlichting niet te zeer tot het gymnasium? Leggen journalisten, op zoek naar nieuws, het rustige proces van gestage oudheidkundige kenniswinst wel goed uit? Waarop haken zij aan of juist af, en waarom? Wetenschapsjournalist Theo Toebosch en archeoloog Karen Jeneson (Thermenmuseum) leggen de dilemma’s uit.
Dinsdag 20 april: Oog op het einde: de Aeneïs van Vergilius
Het slot van Vergilius’ Aeneis is een van de meest bediscussieerde passages uit de Latijnse literatuur. Daarnaast is het debat over deze fascinerende slotscène sterk verweven met historische ontwikkelingen in de twintigste eeuw. Classici Lidewij van Gils en Jörn Soerink bieden ieder een eigen perspectief op deze bijzonder controversiële passage.
