Lezing: Cicero en het einde van de republiek - historische breuk of zachte overgang?
door Christoph Pieper (UL)
Cicero’s dood in 43 v.Chr. wordt vaak als symbool voor de ondergang van de Romeinse republiek beschouwd. Na jaren van burgeroorlog komt daarna keizer Augustus aan de macht. Christoph Pieper (Universiteit Leiden) stelt in zijn lezing de vraag centraal of historici altijd vonden dat Cicero en Augustus lijnrecht tegenover elkaar staan.
Augustus aan de macht
Cicero stierf in december 43 v.Chr. als slachtoffer van de proscriptie van het tweede triumviraat, gevormd door Lepidus, Marcus Antonius en Octavianus, de latere keizer Augustus. Cicero’s dood wordt vaak als symbool voor de ondergang van de Romeinse republiek beschouwd. Na jaren van wrede burgeroorlog tussen 42 en 31 v.Chr. slaagde Octavianus er immers in om zijn tegenstander (en eerdere bondgenoot) Antonius te verslaan. Kort daarna werd hij tot Augustus uitgeroepen. Hij is als stichter van het Julisch-Claudische keizerhuis de geschiedenis ingegaan.
Drie contexten
Cicero en Augustus lijken in elk opzicht lijnrecht tegenover elkaar te staan. Maar werd dat altijd zo gezien? In deze lezing staat deze vraag centraal en zullen drie antwoorden vanuit drie verschillende contexten worden besproken:
Cicero’s dood in 43 v.Chr. wordt vaak als symbool voor de ondergang van de Romeinse republiek beschouwd. Na jaren van burgeroorlog komt daarna keizer Augustus aan de macht. Christoph Pieper (Universiteit Leiden) stelt in zijn lezing de vraag centraal of historici altijd vonden dat Cicero en Augustus lijnrecht tegenover elkaar staan.
Augustus aan de macht
Cicero stierf in december 43 v.Chr. als slachtoffer van de proscriptie van het tweede triumviraat, gevormd door Lepidus, Marcus Antonius en Octavianus, de latere keizer Augustus. Cicero’s dood wordt vaak als symbool voor de ondergang van de Romeinse republiek beschouwd. Na jaren van wrede burgeroorlog tussen 42 en 31 v.Chr. slaagde Octavianus er immers in om zijn tegenstander (en eerdere bondgenoot) Antonius te verslaan. Kort daarna werd hij tot Augustus uitgeroepen. Hij is als stichter van het Julisch-Claudische keizerhuis de geschiedenis ingegaan.
Drie contexten
Cicero en Augustus lijken in elk opzicht lijnrecht tegenover elkaar te staan. Maar werd dat altijd zo gezien? In deze lezing staat deze vraag centraal en zullen drie antwoorden vanuit drie verschillende contexten worden besproken:
- Historicus Velleius Paterculus, die in de tijd van keizer Tiberius schreef (zijn werk ontstond rond 30 na Chr.
- Leonardo Bruni’s Geschiedenis van het Florentijnse volk (geschreven tussen 1415 en 1444).
- Recent onderzoek, met name wat betreft Cicero’s aanwezigheid in Augusteïsche literatuur.
