HVOL-lezing (online): Icoon van Leidse arbeiders-huisvesting en armoede - 15 Jaar Museum het Leids Wevershuis
door Aaltje Knoop en Boudewijn Veldman
Museum het Leids Wevershuis werd geopend op 9 september 2005 en is gevestigd in een pandje dat al sinds het midden van de zestiende eeuw bestaat en bewoond werd.
In de jaren ’60 en ’70 van welvaart na WO II volgden gemeenten de landelijke trend om de binnenstad voor die auto bereikbaar te maken. In Leiden werden grachten gedempt en arbeidershuisjes, vaak krotten, gesloopt. De stad worstelde met financiële tekorten mede ontstaan door het historisch karakter van de stad en het Rijk stelde in 1969 Leiden onder financiële curatele en de Artikel 12-status behield de stad tot 1993. De renovatie van de binnenstad kwam op gang toen er financiële ondersteuning kwam voor de plannen die het progressieve college van B&W met wethouder Cees Waal bij de regering indiende.
In 1989 leidde de nota ‘Volkshuisvesting in de jaren negentig” van staatssecretaris Heerma ertoe dat sociale woningbouw aan de woningcorporaties overgelaten werd. De gemeentelijke Woningstichting werd geprivatiseerd. Leiden hevelde zijn bezit over naar Portaal. Tot dat bezit behoorde ook Middelstegracht 143, het wevershuisje, dat (tot 2001) bewoond werd door Lieuwe Wijmenga.
Architect Boudewijn Veldman zag bij toeval dat het pandje te koop was. Hij vroeg een bezichtiging aan en wist niet wat hij zag! Eerder al, in 1989 was Veldman al eens in het pand geweest in het kader van de restauratie van de aangrenzende Zwartehandspoort. Maar nu, eenmaal binnen, trof hij vergaande verkrotting aan en hij besefte dat dit unieke huisje culturele waarde had voor het nageslacht en dus bewaard moest worden. Samenwerking met de gemeente en de Stichting Het Kleine Leidse Woonhuis maakte dat mogelijk. Veldman realiseerde zich dat dit huisje niet zomaar gerestaureerd kan worden zodat men erin kan wonen. Hier diende een andere manier van restaureren toegepast worden: museaal restaureren ofwel consolideren. Samen met timmerman Paul Witteman en Herbert van Hoogdalem van de Stichting Het Kleine Leidse Woonhuis lukte het om het huisje te consolideren en zo werd Middelstegracht 143 tot wat het nu is. Boudewijn Veldman zal in de lezing over de vele restauratie-leermomenten vertellen.
Aaltje Knoop, die pas betrekkelijk kort geleden bij het Museum betrokken is geraakt, gaat in deze lezing met name in op het huiselijk leven en de textiele restauratie. Hoe leefden die (textiel)arbeiders en wat zijn daarvan belangrijke items voor cultuuroverdracht? Gesprekken met Anneke Fennema, lid van de Weefkring Het Leyds Laeken en vrijwilligster van het eerste uur leverden voor dit deel van de lezing interessante gegevens op over met name de vitrage, het weefgetouw en de bedstee.
Museum het Leids Wevershuis werd geopend op 9 september 2005 en is gevestigd in een pandje dat al sinds het midden van de zestiende eeuw bestaat en bewoond werd.
In de jaren ’60 en ’70 van welvaart na WO II volgden gemeenten de landelijke trend om de binnenstad voor die auto bereikbaar te maken. In Leiden werden grachten gedempt en arbeidershuisjes, vaak krotten, gesloopt. De stad worstelde met financiële tekorten mede ontstaan door het historisch karakter van de stad en het Rijk stelde in 1969 Leiden onder financiële curatele en de Artikel 12-status behield de stad tot 1993. De renovatie van de binnenstad kwam op gang toen er financiële ondersteuning kwam voor de plannen die het progressieve college van B&W met wethouder Cees Waal bij de regering indiende.
In 1989 leidde de nota ‘Volkshuisvesting in de jaren negentig” van staatssecretaris Heerma ertoe dat sociale woningbouw aan de woningcorporaties overgelaten werd. De gemeentelijke Woningstichting werd geprivatiseerd. Leiden hevelde zijn bezit over naar Portaal. Tot dat bezit behoorde ook Middelstegracht 143, het wevershuisje, dat (tot 2001) bewoond werd door Lieuwe Wijmenga.
Architect Boudewijn Veldman zag bij toeval dat het pandje te koop was. Hij vroeg een bezichtiging aan en wist niet wat hij zag! Eerder al, in 1989 was Veldman al eens in het pand geweest in het kader van de restauratie van de aangrenzende Zwartehandspoort. Maar nu, eenmaal binnen, trof hij vergaande verkrotting aan en hij besefte dat dit unieke huisje culturele waarde had voor het nageslacht en dus bewaard moest worden. Samenwerking met de gemeente en de Stichting Het Kleine Leidse Woonhuis maakte dat mogelijk. Veldman realiseerde zich dat dit huisje niet zomaar gerestaureerd kan worden zodat men erin kan wonen. Hier diende een andere manier van restaureren toegepast worden: museaal restaureren ofwel consolideren. Samen met timmerman Paul Witteman en Herbert van Hoogdalem van de Stichting Het Kleine Leidse Woonhuis lukte het om het huisje te consolideren en zo werd Middelstegracht 143 tot wat het nu is. Boudewijn Veldman zal in de lezing over de vele restauratie-leermomenten vertellen.
Aaltje Knoop, die pas betrekkelijk kort geleden bij het Museum betrokken is geraakt, gaat in deze lezing met name in op het huiselijk leven en de textiele restauratie. Hoe leefden die (textiel)arbeiders en wat zijn daarvan belangrijke items voor cultuuroverdracht? Gesprekken met Anneke Fennema, lid van de Weefkring Het Leyds Laeken en vrijwilligster van het eerste uur leverden voor dit deel van de lezing interessante gegevens op over met name de vitrage, het weefgetouw en de bedstee.
